Bệnh viêm đại tràng là gì ?

Viêm đại tràng có nghĩa là tình trạng đại tràng bị viêm nhiễm.

Đại tràng, còn được gọi là ruột già, là phần cuối của đường ống tiêu hóa trong cơ thể. Đại tràng có nhiệm vụ hấp thụ nước và muối khoáng từ thức ăn và cùng với sự phân hủy của các vi khuẩn tạo bã thức ăn thành phân, khi đủ lượng đại tràng sẽ co bóp tạo nhu động và bài tiết phân qua trực tràng. Trực tràng là phần cuối cùng của đại tràng gần hậu môn.

Viêm đại tràng có đặc điểm là gây ra hiện tượng viêm loét và rối loạn chức năng của đại tràng. Cần phân biệt viêm đại tràng với bệnh đại tràng chức năng (hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng co thắt…) là những bệnh gây rối loạn chức năng đại tràng nhưng không có tổn thương ở thực thể đại tràng.

Hình ảnh So ánh giữa đại tràng bình thường và đại tràng bị viêm 

Nguyên nhân của bệnh viêm đại tràng

Viêm đại tràng có thể có rất nhiều nguyên nhân khác nhau, người ta phân loại một số loại viêm đại tràng sau:

Các loại vi sinh vật gây bệnh chứng lỵ như Shigella, Salmonella…

Nhiễm nguyên sinh động vật: Amip…

Nhiễm ký sinh trùng: Các loại giun sống ký sinh ở đại tràng như giun đũa, giun kim, giun tóc và các loại sán ruột.

Chế độ ăn uống: Ăn uống không điều độ kéo dài hoặc các thức ăn gây kích thích như rượu, bia làm tổn thương niêm mạc ruột.

Bị táo bón kéo dài gây tổn thương thành đại tràng.

Viêm đại tràng bức xạ (ví dụ như sau điều trị bằng bức xạ cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt )

Viêm đại tràng thiếu máu cục bộ (như tắc nghẽn của động mạch cung cấp máu cho đại tràng bởi một cục máu đông. Nếu cục máu đông ngắt dòng chảy của máu đến một phân đoạn của đại tràng, kết quả là viêm của đoạn đại tràng đó, và đôi khi thậm chí là hoại tử).

Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng (do nhiễm khuẩn, dị ứng, hoặc bệnh tự miễn gâ tổn thương hồi tràng).

Các triệu chứng thông thường của viêm đại tràng bao gồm:

Truyền nhiễm, phóng xạ, thiếu máu cục bộ, viêm loét, và viêm đại tràng Crohn… tất cả đều gây tổn thương có thể nhìn thấy lớp niêm mạc của đại tràng. Những bất thường bao gồm phù (sưng lớp niêm mạc), đỏ, chảy máu từ niêm mạc với cọ xát nhẹ nhàng , và loét. Những bất thường này có thể được phát hiện nhờ nội soi (kiểm tra toàn bộ đại tràng bằng cách sử dụng một ống có gắn camera dài linh hoạt) hoặc soi đại tràng sigma linh hoạt (kiểm tra trực tràng và đại tràng sigma- phân khúc đại tràng gần trực tràng).

Phù nề và tình trạng viêm của lớp niêm mạc đại tràng cản trở sự hấp thu nước từ thức ăn gây ra tình trạng tiêu chảy do nước không được hấp thu vào đại tràng. Mủ và chất tiết của đại tràng tăng tiết, máu chảy từ các vết loét hay trợt từ lòng đại tràng cũng có mặt trong phân được bài tiết nên triệu chứng tiêu chảy của viêm đại tràng cũng khác với nguyên nhân khác.

Rối loạn tiêu hóa kéo dài : Người bệnh đi ngoài phân lúc táo, lúc lỏng. Phân thường nát và không thành khuôn, đi từ 2 đến 6 lần trong ngày. Bệnh nhân thường cảm thấy không thoải mái khi đi đại tiện hay có cảm giác mót, muốn đi nữa sau khi vừa đi xong.

Trướng bụng, đầy hơi : khu trú dọc khung đại tràng, bệnh nhân luôn cảm thấy bụng căng tức, khó chịu.

Đau bụng : Đây là triệu chứng thường gặp, đau âm ỉ ở phần dưới bụng hoặc dọc khung đại tràng. Đau tăng sau khi ăn và trước khi đi đại tiện hoặc đau lúc đói. Sau trung tiện hoặc đại tiện thì cơn đau giảm hơn. Đau bụng thường đau ở hố chậu trái hoặc phải.

Trường hợp nặng hơn có thể bị chảy máu trực tràng, đi ngoài phân có nhày và có thể có máu….

Ds Phạm Thi